Analiza incydentu z udziałem bezzałogowych statków powietrznych nad terytorium RP – 10 września 2025 r.
Co Rosja uzyskała ?
Co zdobyła dzięki temu strona Rosyjska?
Incydent z masowym naruszeniem polskiej przestrzeni powietrznej przez bezzałogowe statki powietrzne (BSP) w dniu 10 września 2025 roku pozostaje zdarzeniem o nieustalonej w pełni proweniencji. Pomimo deklaracji władz o skoordynowanej i efektywnej reakcji, dostępne informacje oraz narracja strony rosyjskiej skłaniają do pogłębionej, krytycznej analizy przebiegu zdarzeń i ich szerszych implikacji.
1. Reakcja operacyjna i wątpliwości co do skuteczności
Choć do przeciwdziałania incydentowi skierowano znaczne siły i środki, w tym zaawansowane platformy lotnicze (F-16, F-35) oraz systemy obrony powietrznej, skuteczność tych działań wydaje się nieproporcjonalnie niska w stosunku do poniesionych nakładów. Rosyjska narracja, choć z założenia propagandowa, wskazuje na pewne rażące dysproporcje, takie jak wykorzystanie wysokokosztowej technologii wojskowej do neutralizacji celów o znikomej wartości materialnej (np. drony typu „Gerber” zbudowane z pianki i sklejki), które mogły pełnić funkcję wabików lub środków do wyczerpania obrony.
2. Aspekt strategiczny i polityczny
Reakcja sojuszników z UE i NATO oraz ich oficjalne komunikaty zostały przez rosyjskie media odebrane jako próba przesunięcia ciężaru potencjalnej konfrontacji z Rosją na Polskę, w sytuacji osłabienia pozycji Ukrainy. Sugeruje to narrację, w której Zachód unika bezpośredniego zaangażowania, wyznaczając Rzeczpospolitą do roli „pierwszej linii” ewentualnej eskalacji.
Bez względu na rzeczywiste źródło ataku, incydent ujawnił szereg niepokojących słabości:
Brak gotowości: Pomimo wielodniowych ataków dronowych na Ukrainę, mechanizmy wczesnego ostrzegania i prewencji okazały się niewystarczające.
Zaskoczenie operacyjne: BSP poruszające się z prędkością ok. 180 km/h miały wystarczająco dużo czasu, by dotrzeć głęboko w głąb terytorium kraju, co wskazuje na poważne luki w systemie identyfikacji i reakcji.
Nieefektywność kosztowa: Zastosowana odpowiedź militarna, przy całym swoim technologicznym zaawansowaniu, może nie stanowić optymalnego rozwiązania w konfrontacji z tanimi, masowo używanymi BSP.
3. Sukces wywiadowczy i informacyjny Rosji
Niezależnie od inicjatora, Rosja odniosła znaczące korzyści:
Rozpoznanie capabilities: Incydent dostarczył cennych danych wywiadowczych dotyczących czasu reakcji, procedur, skuteczności oraz interoperacyjności sił NATO w rzeczywistej sytuacji kryzysowej.
Działania hybrydowe: Rosyjska machina propagandowa skutecznie wykorzystała incydent do:
Podważenia zaufania społecznego do krajowych instytucji państwowych.
Zaostrzenia istniejących podziałów społeczno-politycznych w Polsce.
Zdyskredytowania oficjalnych komunikatów władz poprzez nagłaśnianie sprzeczności (np. błędne informacje o starcie dronów z Białorusi) i trywializowanie ogłaszanych sukcesów (deklaracja zestrzelenia 4 celów przy jednoczesnym odkrywaniu kolejnych na terenie kraju).
4. Wnioski i rekomendacje
Incydent z 10 września 2025 r. stanowi wyraźny sygnał alarmowy. W obliczu zbliżających się ćwiczeń wojskowych Federacji Rosyjskiej w przygranicznym regionie, Polska musi pilnie wyciągnąć wnioski i podjąć działania:
Opracowanie asymetrycznej odpowiedzi: Należy niezwłocznie opracować i wdrożyć tańsze, bardziej efektywne systemy zwalczania masowych ataków BSP, aby uniknąć nieopłacalnej ekonomicznie wymiany środków ogniowych.
Wzmocnienie odporności informacyjnej: Konieczna jest transparentna i spójna komunikacja kryzysowa instytucji państwa, unikająca sprzecznych komunikatów, które podważają wiarygodność i są wykorzystywane przez wrogą propagandę.
Pogłębiona współpraca w ramach NATO: Incydent uwidocznił konieczność dopracowania procedur sojuszniczych i zapewnienia ich adekwatności do nowych, hybrydowych typów zagrożeń.
Obecna sytuacja wymaga poważnej, merytorycznej debaty, wolnej od nadmiernej polityzacji i bezpodstawnych oskarżeń o działanie na rzecz obcych sił. Kluczowe jest przejście od deklaratywnych zapewnień o kontroli nad sytuacją do konkretnych działań wzmacniających realne bezpieczeństwo narodowe.