Czy zagrożenie zamachami istnieje?

Czy Specnaz szykuje zamachy na liderów państw NATO? Chłodna analiza doniesień i faktów z otwartych źródeł.

Istnieją publiczne wypowiedzi gen. Andrzeja Kowalskiego (BBN) o „listach do likwidacji” na wypadek wojny. Brak jednak niezależnego, jawnego potwierdzenia konkretnych list. Z drugiej strony Rosja i jej podwykonawcy ćwiczą i prowadzą operacje ukierunkowane na decydentów w warunkach wojny. Jednakże zamach na głowę państwa NATO w czasie pokoju byłby strategicznie obarczony skrajnym ryzykiem eskalacji.

Sygnał

Publiczna ocena ryzyka od wysokiego rangą byłego szefa SKW/SWW: w scenariuszu wojennym Rosja może dążyć do eliminacji decydentów, co zwiększa czujność służb ochrony VIP.

Kontekst

Gen. Andrzej Kowalski (wiceszef BBN, były szef SKW i SWW) w wywiadzie radiowym stwierdził, że rosyjski Specnaz dysponuje listami osób przeznaczonych do likwidacji na wypadek wojny; miał się na nich znajdować m.in. prezydent Karol Nawrocki. Wypowiedź była szeroko relacjonowana przez media. Nie przedstawiono jawnych dokumentów potwierdzających istnienie takich list ani ich treści.

Analiza

Charakter wypowiedzi (ocena ryzyka, nie dowód)

Deklaracje gen. Kowalskiego mają formę oceny na bazie doświadczeń służb, nie prezentują jawnych materiałów operacyjnych.

• Media cytują jego stwierdzenia bez publikacji dokumentów; sam generał mówi o scenariuszu wojennym, nie o działaniach w czasie pokoju.

• Brak niezależnej, jawnej weryfikacji list. Stan na dziś: nie wiemy, czy istnieją i jak wyglądają.

Praktyki wojsk specjalnych w doktrynach

Siły specjalne planują i trenują warianty eliminacji decydentów i ośrodków kierowania na czas wojny.

• To zgodne z logiką działań w warunkach konfliktu zbrojnego i znanymi modus operandi; doniesienia o polowaniu na Zełenskiego w 2022 obejmowały najemników i elementy specnazu, udaremnione m.in. dzięki kontrwywiadowi.

• Operacje tego typu w czasie pokoju przeciw państwom NATO niosą ogromne ryzyko eskalacji.

Ryzyko eskalacji do konfliktu sojuszniczego

Zamach na urzędującego przywódcę państwa NATO mógłby uruchomić konsultacje sojusznicze (art. 4) oraz, zależnie od dowodów, działania zbiorowe (art. 5).

• Mechanizmy NATO reagują na zbrojną agresję.

• Udowodniony atak sponsorowany przez państwo na szefa państwa członkowskiego grozi gwałtowną eskalacją.

• To czynnik odstraszający dla Rosji w czasie pokoju. Kalkulacja kosztów-politycznych jest ekstremalnie niekorzystna.

Działania zastępcze i operacje wpływu

Bardziej prawdopodobne w czasie pokoju są operacje zastępcze (proxies), możliwe do zdementowania (deniable) oraz kampanie zastraszania.

• Udokumentowane są próby werbunków i zadania przygotowawcze wobec celów na Ukrainie.

• W Polsce zarzuty wobec osoby, która miała pomagać w przygotowaniu zamachu na Zełenskiego podczas jego wizyty, wskazują na intencje GRU/FSB do działań oportunistycznych w regionie.

• Takie operacje korzystają z warstwy półjawnej i chaosu informacyjnego.

Wskaźniki z Ukrainy a wnioski dla NATO

Rosja nie zdołała przeprowadzić skutecznego zamachu na prezydenta Ukrainy mimo wielokrotnych prób.

• Wielokrotne doniesienia o udaremnionych próbach (Wagner, formacje czeczeńskie) w 2022 pokazują, że ochrona VIP plus kontrwywiad potrafią te plany neutralizować.

• Skala trudności przeciw dobrze chronionym VIP w państwach NATO jest jeszcze większa.

Wiarygodność źródła i tło personalne

Gen. Kowalski to były szef SWW/SKW, obecnie wiceszef BBN i jego oceny mają wagę ekspercką, choć nie są dowodami.

• Biogram i funkcje publiczne są potwierdzone w źródłach encyklopedycznych.

• Wypowiedź pozostaje oceną; brak jawnych dokumentów operacyjnych.

Informacyjne „zarządzanie strachem”

Przecieki i komentarze o listach mogą działać jako narzędzie presji psychologicznej i dezorganizacji przeciwnika.

• To typowa technika wpływu i zastraszania.

• Media prorosyjskie i dezinformacyjne amplifikują takie treści dla efektu politycznego (przykładowo agresywne narracje w serwisach prorosyjskich – patrz ostrzeżenia co do wiarygodności takich źródeł jak „Pravda Polska”, link wyłącznie jako ilustracja tonu: Pravda Polska).

• Źródła o wątpliwej wiarygodności nie mogą być traktowane jako potwierdzenie faktów.

Granice opłacalności strategicznej

Otwarty zamach w państwie NATO nie poprawia pozycji Rosji – grozi odpowiedzią sojuszu i nie eliminuje zdolności decyzyjnych (sukcesja).

• W USA ciągłość dowodzenia jest zabezpieczona redundantnie (nadmiarowo). Nawet powodzenie nie gwarantuje efektu strategicznego.

• To wzmacnia tezę, że w czasie pokoju Rosja preferuje działania mniej eskalacyjne.

Stan weryfikacji „list”

Nie znaleźliśmy niezależnego, jawnego potwierdzenia istnienia konkretnych, nazwanych list Specnazu obejmujących polskie osoby.

• Źródła medialne cytują wypowiedź, ale nie prezentują dokumentów; brak oficjalnych komunikatów NATO/sojuszników potwierdzających treść list (na dzień analizy).

• To nie wyklucza, że plany istnieją niejawnie; po prostu nie są publicznie zweryfikowane.

Plusy/Szanse

• Zwiększona czujność służb ochrony VIP i kontrwywiadu.

• Wzmocnienie procedur bezpieczeństwa (fizycznego, łączności, informacyjnego).

• Lepsza koordynacja z sojusznikami NATO.

Minusy/Ryzyka

• Podwyższony poziom lęku społecznego i podatność na dezinformację.

• Ryzyko nadreakcji lub przeciążenia zasobów ochrony na skutek sygnałów nieweryfikowalnych.

• Możliwość operacji „pod przykryciem” lub z użyciem pośredników, trudnych do atrybucji.

Wnioski

Wniosek krótkoterminowy

• Traktować wypowiedź jako istotny sygnał do wzmocnienia ochrony VIP i przeglądu procedur.

• Podnieść poziom monitoringu prób werbunków i rozpoznania celów.

Wniosek średnioterminowy

• Ustandaryzować współdziałanie BBN/ABW/SOP/wojskowych służb w scenariuszach wojennych i hybrydowych.

• Ćwiczyć ciągłość państwa (ciągłość dowodzenia, sukcesja).

Wniosek długoterminowy

• Rozbudować zdolności kontrwywiadu i analityki terrorystycznej wobec zagrożeń sponsorowanych przez państwo, w tym operacji zastępczych i dróg finansowania.

Implikacje dla PL/UE

• Potrzeba spójnej doktryny reagowania informacyjnego i szybkiej atrybucji.

• Bliższe dzielenie się ostrzeżeniami w ramach NATO/EU.

Implikacje dla biznesu

• Audyty bezpieczeństwa dla infrastruktur krytycznych i firm o znaczeniu systemowym.

• Procedury ochrony kadry zarządzającej w sektorach newralgicznych.

Implikacje dla „Kowalskiego”

• Higiena informacyjna: ograniczone zaufanie do sensacyjnych doniesień, korzystanie ze sprawdzonych źródeł.

• Czujność na próby manipulacji i prowokacje.

Podsumowanie

Na dziś mamy poważny sygnał i prawdopodobny scenariusz na czas wojny, ale brak jawnych dowodów, że Rosja planuje w czasie pokoju zamachy na przywódców państw NATO. Ocena ryzyka powinna skutkować wzmocnieniem ochrony i kontrwywiadu, a nie paniką.